Kryminał, czyli powieść kryminalna, to w dzisiejszym świecie bardzo rozchwytywany gatunek. Coraz więcej autorów próbuje swoich sił w tym rodzaju literatury i wielu robi to z niemałym powodzeniem. Fabularnie w kryminale musi wystąpić jakaś zbrodnia – morderstwo, gwałt, porwanie. Musi także nastąpić dochodzenie lub inna próba rozwiązania zagadki.
Krótka historia
Wczesnym przykładem opowieści kryminalnej jest historia z „Księgi tysiąca i jednej nocy” opowiadająca o próbie rozwikłania zagadki zamordowanej kobiety. Kolejnym dziełem o tej tematyce jest chiński gatunek z XVIII wieku traktujący o przypadkach sędziego Dee lub sędziego Bao.
Prekursorem kryminału są opowieści o duchach, horrory i historie o zemście, między innymi dzieła Thomasa Skinnera Sturra, Steena Steensena, Philipa Meadowsa i innych.
Warto wspomnieć także o niezwykłym Edgarze Allanie Poe, amerykańskim pisarzu, który położył podwaliny pod współczesną powieść kryminalną i horror. Jego dzieła do dzisiaj budzą grozę.
Podgatunki powieści kryminalnej
Powieść kryminalną można podzielić na cztery podgatunki:
– powieść sensacyjno-awanturnicza (niesamowite przygody głównych bohaterów, zwykle z wątkiem romantycznym w tle)
– powieść detektywistyczna (głównym bohaterem jest detektyw – czasem amator – który prowadzi śledztwo metodą dedukcyjną, czyli w oparciu o wnioski wynikające z wnikliwej obserwacji miejsca zbrodni i wydarzeń po niej następ
ujących)
– czarny kryminał amerykański (mroczna wizja świata, gdzie wszystkie uczynki są na krawędzi dobra i zła. Bohater tego typu powieści kryminalnej nie cofnie się przed niczym, żeby tylko odkryć sprawcę zbrodni)
– powieść milicyjna (obecna tylko w krajach obozu socjalistycznego).
Najpopularniejsze kryminały ostatnich lat
Cykl „Millennium” autorstwa Stiega Larssona
Cykl „Millenium” to bestseller na rynku kryminałów i wielokrotnie nagradzana szwedzka powieść kryminalna. Główni bohaterowie to niepokorna Lisbeth Salander i dociekliwy dziennikarz Mikael Blomkvist. Stieg Larsson zamierzał wydać więcej tomów książki, lecz niestety niespodziewanie zmarł. Jego dziedzictwo kontynuuje dziennikarz David Lagercrantz, który wydał już dwie kolejne powieści z serii.
Cykl „Hannibal Lecter” autorstwa Thomasa Harrisa
Hannibal Lecter – fikcyjna postać z książek Thomasa Harrisa. Doktor Lecter to genialny psychiatra, który przeżywszy piekło wojny na Litwie, trafia do Baltimore w Stanach Zjednoczonych, gdzie jest poważanym członkiem społeczeństwa. Jak się później okazuje, Lecter przejawia kanibalistyczne i mordercze skłonności.
Cykl „Robert Langdon” autorstwa Dana Browna
Cykl nazywa się imieniem i nazwiskiem Roberta Langdona, czyli protagonisty z książki, który jest historykiem i wykładowcą na Uniwersytecie Harvard. Jest także specjalistą od symboli i ikonografii. W powieściach Dana Browna przewija się dużo wątków chrześcijańskich, często bardzo kontrowersyjnych.
